Piotr Skrzynecki

ARTYSTA, KTÓRY ZACZAROWAŁ KRAKÓW

W Krakowie, przy Rynku Głównym, przed kawiarnią „Vis à vis”, siedzi przy stoliku brodaty mężczyzna w kapeluszu. Wydaje się być zamyślony, spokojnie patrzy w dal. W dłoni często trzyma świeże kwiaty. Turyści chętnie przysiadają tuż obok postaci z brązu. Pomnik przedstawia Piotra Skrzyneckiego – niezapomnianego współtwórcę i konferansjera kabaretu Piwnica pod Baranami.

Piotr Skrzynecki urodził się 12 września 1931 r. w Warszawie. W dzieciństwie, wraz z bratem Józefem, uczestniczył w prawdziwie wojskowym życiu, bowiem ojciec był oficerem w 7 Pułku Ułanów Lubelskich, stacjonującym w Mińsku Mazowieckim. Autorka biografii Piotra Skrzyneckiego, Joanna Olczak-Roniker, podkreśla, że przyszły artysta nie przepadał za atmosferą kawaleryjskich koszar: „Lubił spokój, ciszę, z maneżu uciekał do domu, gdzie chował się pod stół i czytał książki”.

3 października 1939 r. ojciec Piotra, podpułkownik Marian Skrzynecki, zmarł, ciężko raniony przez Rosjan. Matka Piotra musiała się ukrywać, on sam spędził okupację u ciotki, w Makowie Podhalańskim. Po wojnie, razem z ciotką, przeniósł się do Zabrza. Tam chodził do gimnazjum i zdał małą maturę. Potem wyjechał do Łodzi do matki. Kontynuował naukę w liceum i w 1949 r. uzyskał świadectwo maturalne. W Łodzi ukończył Państwową Szkołę Instruktorów Teatrów Ochotniczych, marzył jednak o studiowaniu historii sztuki. Mając 21 lat postanowił zrealizować marzenia – wyjechał do Krakowa, zdał egzaminy wstępne i został studentem upragnionego kierunku na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Piotr Skrzynecki, fot. Wojciech Morek FVA, licencja CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Jednym z obowiązków studenckich były praktyki, które Skrzynecki zaliczał, pracując miedzy innymi w Nowej Hucie. Joanna Olczak-Roniker przytacza następujące wspomnienie Piotra: „Zakładałem tam zespoły artystyczne, wystawiłem ze dwie sztuki. (…) Grali głównie szoferzy, którzy pracowali na trzy zmiany. Naprawdę mieszkałem razem z nimi w tym błocie, w barakach. Wsiadałem z nimi do szoferki i w czasie kursu uczyłem ich ról”.

Mimo dobrych wyników artysta nie ukończył studiów. Syn oficera kawalerzysty nie zaliczył obowiązkowego studium wojskowego. Nie miał stałej pracy, mieszkania, nocował najczęściej u przyjaciół. Ubrania dostawał od znajomych. Zawsze jednak dbał o staranne dopasowanie elementów stroju. Uważał się za człowieka wolnego.

Grupa studentów i przyjaciół, do której należał Skrzynecki, spotykała się z początku nieoficjalnie, podczas dyskusji, wieczorków poetyckich, zabaw tanecznych. Później w Krakowskim Domu Kultury, dawnym Pałacu pod Baranami przy rynku Głównym, powstał klub, gdzie dyskutowano, organizowano koncerty, aż wreszcie stworzono niezwykły kabaret. Oficjalne otwarcie Piwnicy nastąpiło w kwietniu 1956 r.

Pomnik Piotra Skrzyneckiego, Rynek Główny, Stare Miasto, Kraków, fot. Zygmunt Put Zetpe0202, licencja GFDL, Wikimedia Commons

Program kabaretowy zawierał nie tylko poezję i muzykę. Recytowano zabawne fragmenty z ówczesnej prasy, a nawet z przepisów kulinarnych i druków urzędowych. Absurdalny humor dawał niesamowity efekt. Piwniczne występy wkrótce stały się niesłychanie popularne. Piotr Skrzynecki współtworzył program, a jednocześnie był niezapomnianym konferansjerem. W pelerynie, kapeluszu z piórkiem i dzwoneczkiem w ręku, podczas sobotnich przedstawień wyczarowywał nieporównany klimat Piwnicy. Zmarł 7 kwietnia 1997 r. Na Cmentarz Rakowicki w Krakowie odprowadzały go tłumy wielbicieli.

Marek Olkuśnik         

Powrót ZOBACZ NA OSI CZASU
drukuj wyślij facebook

Powojenne polskie społeczeństwo zniewolone apatycznym oczekiwaniem. Obraz Kolejka trwa Andrzeja Wróblewskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie

Nie damy zabrać krzyża!
Czołgi przeciw robotnikom w Poznaniu
Propaganda sukcesu! Podaj cegłę Aleksandra Kobzdeja w Muzeum Narodowym we Wrocławiu